güncel finans sitesi

T24 Dış Haberler

New York Times, Hamas’ın üst düzey liderleri arasında yapılan 10 toplantının tutanaklarını incelediğini açıkladı. 

Kayıtlar, grubun 2021’den bu yana çatışmalardan kaçınarak kendini bilerek uzaklaşmış olarak gösterdiğini ve büyük bir saldırı için İran’ın desteğini aradığını gösterdi. 

Yahya Sinvar’ın 2 yılı aşkın bir süre boyunca Hamas’ın üst düzey komutanlarıyla bir araya gelerek grubun 40 yıllık tarihinde İsrail’e yönelik en yıkıcı saldırı olmasını umdukları saldırıyı planladığı belirtildi. 

İsrail ordusu tarafından ele geçirilen veThe New York Times’ın ulaştığı Hamas’ın gizli toplantı tutanakları, 7 Ekim 2023 saldırısı planlamasının yanı sıra Sinvar’ın Hamas’ın müttefikleri İran ve Hizbullah’ı saldırıya katılmaya ve İsrail’le daha geniş bir mücadeleye girmeye ikna etme kararlılığını ayrıntılı bir şekilde sundu. 

Tutanaklar, Hamas yönetiminin çalışma şekli ve saldırı hazırlıkları hakkında daha önce açıklanmamış 30 sayfalık ayrıntı içeriyor. 

• Hamas başlangıçta büyük proje kod adını verdiği saldırıyı 2022 sonbaharında gerçekleştirmeyi planlıyordu. Ancak örgüt İran ve Hizbullah’ı saldırıya katılmaya ikna etmeye çalışırken planı uygulamayı erteledi.
• Hizbullah’a yönelik argümanlarını hazırlarken Hamas liderleri İsrail’in “iç durumunun” (Başbakan Binyamin Netanyahu’nun yargıyı elden geçirmeye yönelik tartışmalı planlarıyla ilgili kargaşaya açık bir gönderme) “stratejik bir savaşa doğru ilerlemek zorunda kalmalarının” nedenleri arasında olduğunu söyledi.
• Temmuz 2023’te Hamas üst düzey bir yetkilisini Lübnan’a gönderdi ve burada üst düzey bir İranlı komutanla görüşerek saldırının başlangıcında hassas noktaların vurulması konusunda yardım istedi.
• Üst düzey İranlı komutan Hamas’a İran ve Hizbullah’ın prensipte destek verdiğini ancak hazırlık için daha fazla zamana ihtiyaçları olduğunu söyledi; tutanaklarda Hamas’ın müttefiklerine ne kadar detaylı bir plan sunduğu belirtilmiyor.
• Belgelerde ayrıca Hamas’ın Hizbullah’ın o dönemki lideri Hasan Nasrallah ile daha sonra yapacağı bir toplantıda saldırıyı daha ayrıntılı bir şekilde ele almayı planladığı belirtiliyor ancak bu görüşmenin gerçekleşip gerçekleşmediğine açıklık getirilmiyor.
• Hamas müttefiklerinin genel desteğinden emin olmakla birlikte, kısmen İsrail’in saldırı gerçekleşmeden önce gelişmiş yeni bir hava savunma sistemi konuşlandırmasını engellemek için onların tam katılımı olmadan devam etmesi gerekebileceği sonucuna vardı.
• Saldırı kararında Hamas’ın İsrail ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkileri normalleştirme çabalarını sekteye uğratma arzusu; İsrail’in Batı Şeria’daki işgalini pekiştirmesi ve İsrail’in Kudüs’te hem İslam hem de Yahudilik için kutsal olan ve Yahudiler tarafından Tapınak Tepesi olarak bilinen Mescid-i Aksa yerleşkesi üzerinde daha fazla kontrol sağlama çabaları da etkili oldu.
• Hamas, 2023 saldırısının sürprizini en üst düzeye çıkarmak için 2021’den itibaren iki yıl boyunca İsrail ile büyük çatışmalardan kasıtlı olarak kaçındı.
• Gazze Şeridi’ndeki Hamas liderleri, Hamas’ın Katar merkezli siyasi lideri İsmail Haniye’yi “büyük proje” hakkında bilgilendirdiklerini söyledi. Temmuz ayında İsrail tarafından öldürülen Haniye’nin saldırıdan önce bilgilendirilip bilgilendirilmediği bilinmiyordu.

İran ve Hizbullah’ın Hamas’ın ilk planlarından ne ölçüde haberdar olduğu 7 Ekim’in gizemini koruyan konulardan biri olurken, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, İran’ın saldırıda herhangi bir rolü olduğunu kamuoyu önünde reddetti. ABD’li yetkililer de İranlı kilit liderlerin gafil avlandığını gösteren istihbaratlar aldıklarını açıkladı. 

Ağustos 2023’te yapılan bir toplantının tutanaklarına göre Sinvar’ın yardımcısı Halil El Hayya, önceki ay Lübnan’da bulunan İran Devrim Muhafızları’ndan Muhammed Said İzadi ile planı görüşmüş ve bu konuyu Hizbullah lideri Nasrallah’a da açmayı planlamış. Ağustos tutanaklarındaEl Hayya’nın İzadi’ye Hamas’ın saldırının “ilk saatlerinde” hassas noktaların vurulması konusunda yardıma ihtiyacı olacağını söylediği belirtiliyor. Belgeye göre İzadi, Hizbullah ve İran’ın planı prensipte olumlu karşıladığını ancak “ortamı hazırlamak için” zamana ihtiyaç duyduklarını ifade ediyor.